सञ्जीविनीटीका (मल्लिनाथः)
युवति॥ युवा। युगो नाम धुर्यस्कन्धगः सच्छिद्रप्रान्तो यानाङ्गभूतो दारुविशेषः। यानाद्यङ्गे युगः पुंसि युगं युग्मे कृतादिषु इत्यमरः (अमरकोशः ३.३.३० ) । युगवद्व्यायतौ दीर्घौ बाहू यस्य सः। अंसावस्य स्त इत्यंसलो बलवान्। मांसलश्चेति वृत्तिकारः। बलवान्मांसलोंऽसलः इत्यमरः (अमरकोशः ३.३.३० ) । वत्सांसाभ्यां कामबले (अष्टाध्यायी ५.२.९८ ) इति लच्प्रत्ययः। कपाटवक्षाः परिणद्धकंधरो विशालग्रीवः। परिणाहो विशालता इत्यमरः (अमरकोशः ३.३.३० ) । रघुर्वपुषः प्रकर्षादाधिक्याद्यौवनकृताद्गुरुं पितरमजयत्। तथापि विनयान्नम्रत्वेन नीचैरल्पकोऽदृश्यत॥ अनौद्धत्यं च विवक्षितम्॥
छन्दः
वंशस्थम् [१२: जतजर]
छन्दोविश्लेषणम्
| १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ | १० | ११ | १२ |
|---|
| यु | वा | यु | ग | व्या | य | त | बा | हु | रं | स | लः |
| क | पा | ट | व | क्षाः | प | रि | ण | द्ध | कं | ध | रः |
| व | पुः | प्र | क | र्षा | द | ज | य | द्गु | रुं | र | घु |
| स्त | था | पि | नी | चौ | र्वि | न | या | द | दृ | श्य | त |
| ज | त | ज | र |