सञ्जीविनीटीका (मल्लिनाथः)
ज्ञान इति॥ ज्ञाने परावृत्तान्तज्ञाने सत्यपि मौनं वाङ्नियमनम्। यथाह कामन्दकः-नान्योपतापि वचनं मौनं व्रतचरिष्णुता इति। शक्तौ प्रतीकारसामर्ध्येऽपि क्षमाऽपकारसहनम्। अत्र चाणक्यः-शक्तानां भूषणं क्षमा इति। त्यागे वितरणे सत्यपि श्लाघाया विकत्थनस्य विपर्ययोऽभावः। अत्राह मनुः (४।२३६)-न दत्त्वा परिकीर्तयेत् इति। इत्थं तस्य गुणा ज्ञानादयो गुणैर्विरुद्धैर्मौनादिभिः अनुबन्धित्वात्सहचारित्वात्। सह प्रसवो जन्म येषां ते सप्रसवाः सोदरा इवाभूवन्। विरुद्धा अपि गुणास्तस्मिन्नविरोधेनैव स्थिता इत्यर्थः ॥
छन्दः
अनुष्टुप् [८]
छन्दोविश्लेषणम्
| १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ |
|---|
| ज्ञा | ने | मौ | नं | क्ष | मा | श | क्तौ |
| त्या | गे | श्ला | घा | वि | प | र्य | यः |
| गु | णा | गु | णा | नु | ब | न्धि | त्वा |
| त्त | स्य | स | प्र | स | वा | इ | व |